Vergi Nedir ve Nasıl Başladı? #3

 

Bu yazımda verginin ne olduğunu ve verginin çıkış hikayesini anlatmaya çalışacağım.

Vergi Nedir?

Vergi, devletin kamu yararına yine kamudan karşılıksız ve zorunlu olarak belli oranlarda topladığı paradır.

Tarihi Orta Çağ'a kadar dayanıyor. Parayı Lidyalıların vergiyi ise Sümerlerin bulduğu söylenir. Verginin de vergisini ise Türkler bulmuş, nereye gidiyor kardeşim bu vergiler dediğinizi duyar gibiyim.

Evet, Orta Çağ bize çok uzak, biz son yüz-iki yüzyıl içinde gelişen vergi sistemlerini anlamaya çalışalım. Bir önceki bilginin paylaşılması ve güç olması konusuyla çok ilgilidir vergi sistemi. Çünkü bilgi güçtür, eğer işlerin özellikle devletin vergi almaktaki mantığını ve yasalarını, kurallarını bilirseniz bu sizin için çok anlamlı bir ilişki olacaktır. Başınıza gelen resmi olayları düşünün, zarar görmeden çıkmak için aklınıza gelen ilk işlem bir avukat tutmaktır değil mi? Bir bakıma bilgi satın alırsınız ama onun yerine kendiniz bilirseniz korkmadan işlerinizi halletmenin bir yolunu bulursunuz. 

Gelir vergisi sizin bir yıl sonunda kazancınız üzerinden belirli yüzdelerde hesaplanır. Tabii başka pek çok türü vardır verginin.

Ülkemizde gelir vergisi 1949'da kanunlar eşliğinde toplanmaya başlanmış. Amerika ve İngiltere'de zorunluluk olarak çıkan İç Savaş döneminde başlamış. Savaşta artan giderleri karşılamak için devlet, halktan belirli süreler için vergi koymuş savaş bitince de bu uygulamalar bırakılmış fakat her dönemde olduğu gibi böyle zamanlarda da kurnaz birileri çıkmış ve vergiyi gelir kapısı yapmış. İlerleyen dönemlerde kalıcı hale getirilmiş. Peki halk bunu nasıl kabul etmiş? Toplanacak vergilerin sadece zenginlerden alınacağına ikna edilen halkta bu fikir kabul görmüş. Eğer siz zenginseniz yoksul ve orta sınıfa yardım etmek zorundasınız.

Buraya kadar bir sorun olmadığını düşünüyorsanız Robin Hood'un sahtekarlık meselesine geçebiliriz.

Zaman zaman orta sınıf ve yoksulların zenginlerin daha çok vergi verip yardımlarda bulunmasını istemiştir. Ne olacak ki, o kadar parayla mezara gidemezler ya, yapıversinler azıcık yardım, devlet bunlara müdahale etmeli!

"Robin Hood'un fikri, diğer bir deyişle zenginden alıp yoksula verme fikri, en çok yoksullara ve orta sınıfa sıkıntı vermiştir. Orta sınıfın ağır vergi yükü altında ezilmesinin nedeni Robin Hood'un idealidir. Asıl gerçek zenginlerin vergilendirilmemesidir. Yoksullara yardım eden orta sınıf, özellikle de yüksek gelirli eğitimli orta sınıftır." Zengin Baba Yoksul Baba, Robert T. Kiyosaki.

Açıkçası bunu anladığımdan beri Robin Hood benim için de artık bir halk kahramanı değil bir sahtekâr oldu. Uzun yıllardır devam eden kapitalist ve sosyalist sistem tartışmalarının bir parçası vergi meselesi. Çok önemli olan bu konunun ülkemizde kabul edilen ilk kanunlarından olması da ayrı bir mesele. 

Ne demek zenginler vergilendirilmiyor. Tabii ki onlar da vergi veriyor fakat dediğim gibi yasaların tanıdığı vergi haklarını ve kanunlarını iyi bildikleri ve bunlardan nasıl yararlanacaklarını bildikleri için daha az verip bu vergileri erteleyebiliyorlar. Şirket formu bunun en güzel kılıfı. 

Kiyosaki'ye göre şirket, ruhsuz yasal bir yapı, bir kağıt parçasıdır. Büyük bir yapı ya da bir grup insan değildir. Zenginlerin varlıklarını koruduğu bir belgedir. Şirketi olan biri önce kazanır sonra hunharca harcar ve tabii kalan kazancı üzerinden vergilendirilir. Maaşlı bir çalışan ise kazanır, hunharca vergi öder sonra kalan ile harcamalarını yapar. Fark budur. Bir şirket sahibi olarak tüm ihtiyaçlarımı şirket gideri olarak gösterdikten sonra varsın vergi de vereyim! 

Bu bir yatırım tavsiyesi değildir! Aradaki uçurumun, bir kast sistemi varmışçasına oluşan uçurumun daha net olarak anlaşılması için anlatmak istedim kendimce. Zaten bilen biliyor, bilmeyen kalmasın. Şirketim yok diye ne kadar çok kazanırsam yıllık vergi oranım da artar, kendime değil başkalarına çalışmış olurum. Kimi zengin ettiğmin farkına varmam gerek:) 

Dönüp dolaşıp yine o kaynağa geleceğiz çare bulmak için. İslam, her konuda olduğu gibi bunda da reçeteyi yazmış. "Sadakalar, Allah'tan bir farz olarak, yalnızca fakirler, düşkünler, (zekât) işinde görevli olanlar, kalpleri İslam'a ısındırılacaklar, köleler, borçlular, Allah yolunda olanlar ve yolda kalmışlar içindir." Tevbe Suresi 60. Ayet.

Bu kadar sınıf farklarının olduğu bu zamanda eminim herkes üzerine düşeni yapacak olursa daha güzel bir dünyaya kavuşacağız. Niyet ettim değişime kendimden başlamaya. 

Bu konudaki görüşlerinizi paylaşabilirsiniz. Birlikte öğrenmeye devam.

Mustafa Diker 07.07.2023